Thiệt hại do phải dừng chăn nuôi từ cuối tháng 3-2013 đến nay đang khiến các chủ trang trại (TT) chăn nuôi lợn tại xã Lại Thượng lâm tình cảnh khó khăn. Thế nhưng hai cột bê tông do người dân thôn Hoàng Xá (Lại Thượng) dựng lên ở đầu đường vào gây cản trở hoạt động của các trang trại, đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Nhìn lại vụ việc
Tin tức liên quan :

Quy hoạch hệ thống xử lý nước thải tại Đồng Nai

Những vấn đề trong xử lý nước thải công nghiệp tại Hà Nội

Bức xúc vì các chủ TT tự ý xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Tích gây ô nhiễm môi trường, tăng quy mô chăn nuôi vượt quá đăng ký trong cam kết bảo vệ môi trường (BVMT) song chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng lại không kịp thời xử lý, nên cuối tháng 3-2013, người dân thôn Hoàng Xá, xã Lại Thượng đã chôn hai cột bê tông ở đầu đường vào các TT, không cho các chủ TT hoạt động. Về vấn đề này, Báo Hànộimới số ra ngày 13-8-2013, có bài "Tình trạng người dân "cấm vận" TT chăn nuôi ở xã Lại Thượng (Thạch Thất): Bao giờ có hồi kết?". Tuy nhiên, đến nay việc "cấm vận" vẫn chưa được xử lý, gây thiệt hại về kinh tế đối với các chủ TT (hai TT của các ông Nguyễn Đình Thuận, Trịnh Văn Kim và Đinh Xuân Thủy, đã được UBND huyện Thạch Thất giao đất để đầu tư xây dựng TT chăn nuôi lợn kết hợp trồng cây ăn quả tại xứ đồng Xung, thôn Phú Thụ, xã Lại Thượng với thời hạn 30 năm.

Thực tế tại khu vực đồng Xung, phóng viên Báo Hànộimới nhận thấy, ngay ở đầu đường vào khu TT, hai cột bê tông vẫn chưa được dỡ bỏ khiến ô tô không thể ra, vào được. Phía trong cột bê tông (bên trái đường) là một đoạn rãnh dài khoảng 50m, rộng 35-40cm mới được người dân đào cũng với mục đích "cấm vận". Ngay từ cổng vào TT, cỏ cây mọc um tùm, chuồng trại hoang vắng. Theo thông tin các chủ TT cung cấp, do phải dừng hoạt động quá lâu nên một số trang thiết bị, máy móc (tủ lạnh, máy bơm, hệ thống làm mát và quạt gió xử lý mùi, hệ thống van nước...) phục vụ chăn nuôi bị hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Ngoài ra, toàn bộ mái lợp ở các chuồng trại bị gỉ sét, không thể sử dụng được nữa; nền chuồng bị mối xông nặng. Đưa chúng tôi đến khu vực công trình vừa xây dựng theo các nội dung cam kết trong đề án BVMT đã được Sở TN&MT TP Hà Nội xác nhận, ông Trịnh Văn Kim xót xa: "Sau khi xảy ra sự việc, chúng tôi đã thực hiện nghiêm các quy định về BVMT, đầu tư xây dựng, hoàn thiện các công trình theo đề án chi tiết, thế nhưng đến nay phải "đắp chiếu" để đấy vì không thể đưa lợn vào chăn nuôi".

Được biết, thực hiện chỉ đạo của UBND huyện Thạch Thất và Sở TN&MT thành phố Hà Nội, từ cuối năm 2013, các ông Nguyễn Đình Thuận và ông Trịnh Văn Kim đã lập đề án BVMT chi tiết và được Sở TN&MT phê duyệt. Theo đánh giá của UBND huyện Thạch Thất, các chủ trang trại đã thực hiện nghiêm túc các nội dung đã cam kết trong đề án BVMT chi tiết được Sở TN&MT phê duyệt như đầu tư xây dựng bổ sung hệ thống xử lý nước thải, chất thải mới, bảo đảm công suất cũng như chất lượng xử lý. Do vậy, các chủ trang trại đã đủ điều kiện để chăn nuôi trở lại.

Cần xử lý dứt điểm

Sau khi xảy ra vụ việc, UBND huyện Thạch Thất, UBND xã Lại Thượng và các cơ quan chức năng của huyện tập trung giải quyết. UBND huyện Thạch Thất nhiều lần đề nghị Đảng ủy xã Lại Thượng, Chi bộ thôn Hoàng Xá chỉ đạo các tổ chức, đoàn thể tuyên truyền, vận động để người dân chủ động tháo dỡ hai cột bê tông với mốc thời gian cụ thể; thành lập tổ công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định về BVMT tại khu vực trang trại hộ ông Thuận và ông Kim. Đặc biệt, để bảo đảm sản xuất cho các chủ TT tại khu đồng Xung cũng như bảo đảm giao thông, ngày 29-7-2014, UBND huyện Thạch Thất tiếp tục ban hành Công văn số 817/UBND-TNMT yêu cầu UBND xã Lại Thượng chỉ đạo hai thôn Hoàng Xá và Phú Thụ tổ chức họp dân, thông báo việc thực hiện các biện pháp BVMT, các nội dung cam kết trong đề án BVMT của các chủ TT; tiếp tục vận động nhân dân thôn Hoàng Xá tháo dỡ ngay hai cột bê tông do người dân dựng ở đầu đường vào các TT (xong trước ngày 5-8-2014). Mặc dù vậy, 2 cột bê tông vẫn chưa được tháo dỡ (?).

Trao đổi với phóng viên, ông Ngô Ngọc Long, Phó Chủ tịch UBND xã Lại Thượng cho biết, mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương đã kiên trì vận động nhân dân thực hiện các quy định của pháp luật, song hiện hầu hết người dân và ngay cả cán bộ, đảng viên thôn Hoàng Xá vẫn kiên quyết phản đối việc các TT chăn nuôi trở lại mà đề nghị chuyển đổi sang mô hình sản xuất khác không gây ô nhiễm môi trường và không tự giác tháo dỡ hai cột bê tông. "Hiện tại, chính quyền xã Lại Thượng không thể giải quyết dứt điểm vụ việc nếu không có sự hỗ trợ của UBND huyện". - Ông Long cho biết thêm.

Nguyện vọng được sống trong môi trường trong lành của người dân là hoàn toàn chính đáng. Trong khi đó, các văn bản chỉ đạo của UBND huyện Thạch Thất lại chỉ rõ: "Ông Nguyễn Đình Thuận và ông Trịnh Văn Kim đã thực hiện nghiêm túc nội dung cam kết trong đề án BVMT đã được Sở TN&MT phê duyệt". Điều này cho thấy chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng của huyện Thạch Thất chưa quyết liệt xử lý nên đã để vụ việc kéo dài hoặc phải chăng vẫn còn bất cập, tồn tại nào đó?

Cùng với xử lý nước thải công nghiệp, xử lý nước thải sinh hoạt ... Xử lý rác thải rắn cũng là một lĩnh vực cực kỳ quan trọng trong bảo vệ môi trường, và cuộc sống của con người. Hiện việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt đang thực hiện bằng công nghệ sinh học, đốt và chôn lấp; trong đó, công nghệ chôn lấp chiếm khoảng 82% lượng chất thải rắn sinh hoạt thu gom được. Tại Hà Nội được sự quan tâm đầu tư của thành phố và nhờ phương thức xã hội hóa công tác xử lý rác (XLR), các công nghệ đốt và công nghệ sinh học đã xử lý được 600-700 tấn rác mỗi ngày và dự kiến đến năm 2015 sẽ có khoảng 1.300 tấn rác mỗi ngày được xử lý bằng công nghệ cao (chiếm 25% tổng lượng rác thu gom mỗi ngày). Khối lượng còn lại được xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh.

Khánh thành hà máy xử lý chất thải Sơn TÂY

Từ mục tiêu giảm chôn lấp rác…

Từ năm 2008, Công ty CP Dịch vụ môi trường Thăng Long được UBND TP Hà Nội giao nhiệm vụ nghiên cứu công nghệ XLR bằng công nghệ mới, giảm chôn lấp. Trên cơ sở đánh giá của các nhà khoa học lĩnh vực môi trường (MT), công nghệ đốt rác sinh hoạt là công nghệ tiên tiến, hiệu quả, đạt 3 tiêu chí: Thời gian xử lý nhanh nhất; khối lượng chất thải còn lại nhỏ nhất, ô nhiễm thứ cấp được kiểm soát và giảm thiểu tốt nhất; khả năng tái sử dụng chất thải hiệu quả cao. Từ kinh nghiệm các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore… rác sinh hoạt được xử lý chủ yếu bằng công nghệ đốt có thu hồi nhiệt và phát điện mang lại hiệu quả kinh tế, MT cao cho xã hội và doanh nghiệp (DN).

Qua khảo sát, Công ty nhận thấy khác biệt cơ bản của rác Việt Nam với rác các nước công nghiệp phát triển: Rác chưa được phân loại, thành phần hỗn tạp, có thời gian phân hủy khác nhau. Phương thức thu gom hở, gián đoạn làm lẫn nhiều chất thải khác, chịu nhiều ảnh hưởng của nước mưa. Nhiệt trị rác thấp (900-1.100 kcal/kg), độ ẩm cao (50-55%). Những điểm khác biệt này (đặc biệt nhiệt trị thấp, độ ẩm cao) là yếu tố bất lợi đối với công nghệ đốt. Từ kết quả khảo nghiệm trên, Công ty tập trung nghiên cứu loại bỏ chất thải trơ, hữu cơ nhỏ đang phân hủy dở dang có độ ẩm lớn hơn 55% dành cho chôn lấp (tỷ lệ này chiếm 10-15% lượng rác đầu vào); giảm độ ẩm và nâng nhiệt trị của rác đến trạng thái tự cháy được (độ ẩm nhỏ hơn hoặc bằng 25%, nhiệt trị lớn hơn 1.700 kcal/kg).

Sau 2 năm vừa nghiên cứu lý thuyết vừa thực nghiệm công nghệ từ quy mô nhỏ đến quy mô lớn và thực tế phương thức thu gom rác ở Hà Nội, Công ty hoàn thành công trình nghiên cứu "Công nghệ đốt rác có thu hồi nhiệt". Ứng dụng kết quả nghiên cứu công nghệ, năm 2010, Công ty được UBND thành phố chỉ đạo thực hiện đầu tư dây chuyền XLR công suất 300 tấn/ngày tại Nhà máy Xử lý chất thải Sơn Tây. Quá trình thiết kế thiết bị, xây dựng nhà xưởng được thực hiện trong gần 2 năm, dây chuyền này đã được vận hành chính thức XLR cho TP Hà Nội từ ngày 1-1-2012. Ứng dụng công nghệ này, rác chôn lấp chỉ còn nhỏ hơn hoặc bằng 22%.

…đến làm chủ thiết kế - chế tạo thiết bị

Cùng với việc thiết kế, cải tạo thiết bị dây chuyền XLR giai đoạn I, Công ty nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ, thiết kế thiết bị giai đoạn II, báo cáo UBND thành phố cho phép đầu tư dây chuyền XLR mới có công suất 400 tấn/ngày đêm, quy mô 2ha (chưa bao gồm hạ tầng kỹ thuật phụ trợ) với tổng mức đầu tư 160 tỷ đồng. Dây chuyền được thiết kế có nhiều cải tiến mang tính đột phá. Công ty bố trí mặt bằng, các bước công nghệ XLR tối ưu giúp tiết kiệm diện tích, tiêu hao năng lượng ít, đồng thời khép kín quá trình xử lý, kiểm soát hoàn toàn ô nhiễm thứ cấp; thiết kế tăng 30% công suất lò đốt đồng thời cải tiến thiết bị cấp khí đốt tự động theo các quy chuẩn môi trường cao hơn; tăng nhiệt độ buồng sơ cấp, tăng tỷ lệ ôxy dư tại buồng thứ cấp (6-10%) giúp cho quá trình cháy triệt để, đạt nhiệt độ tối đa cho phép, nhờ đó năng suất đốt sẽ cao hơn; thay thế nguyên lý trao đổi nhiệt từ nguyên lý khí - nước sang nguyên lý khí - khí thông qua vật truyền nhiệt tĩnh với thiết kế sử dụng 100% vật liệu gốm có khả năng chịu nhiệt, ăn mòn cao. Nhờ sự cải tiến có bước đột phá này, thiết bị trao đổi nhiệt vừa giảm được nguyên liệu làm mát bằng nước, khắc phục tình trạng ăn mòn kim loại rất lớn so với nguyên lý trao đổi nhiệt khí - nước đang sử dụng phổ biến hiện nay của các lò đốt rác khác trong và ngoài nước. Đây còn là tiền đề cho việc nghiên cứu công nghệ đốt rác phát điện cho thiết bị đốt rác những năm sau.

Ông Nguyễn Phúc Thành, Tổng Giám đốc Công ty cho biết: "Việc đưa vào vận hành Nhà máy XLR Sơn Tây với 2 dây chuyền XLR có tổng công suất 700 tấn/ngày sẽ góp phần tích cực thực hiện các chỉ tiêu bảo vệ MT theo Nghị quyết 18/2013/NQ-HĐND ngày 3-12-2013 của HĐND TP Hà Nội, đồng thời là điều kiện góp phần bảo đảm hoàn thành tiêu chí MT trong chương trình xây dựng nông thôn mới của TP Hà Nội".

Phát triển ngành công nghiệp môi trường

Với vai trò là DN khoa học - công nghệ đầu tiên của TP Hà Nội hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ MT, Công ty CP Dịch vụ môi trường Thăng Long đã và đang tập trung cho công tác nghiên cứu, phát triển công nghệ xử lý chất thải rắn và thiết kế chế tạo thiết bị XLR nhằm thực hiện 3 mục tiêu chiến lược: Nghiên cứu, phát triển các công nghệ thu gom XLR theo hướng giảm thiểu chất thải, xử lý nhanh ô nhiễm và tái sử dụng; ứng dụng công nghệ mới XLR cho TP Hà Nội và các tỉnh, thành phố khác trong cả nước, góp phần tích cực thực hiện Quyết định 798/QĐ-TTg ngày 25-5-2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chương trình đầu tư xử lý chất thải rắn giai đoạn 2011-2020; đẩy mạnh hợp tác trong nước và quốc tế, phát triển ngành công nghiệp MT, góp phần phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô giai đoạn 2015-2019.

Công trình Nhà máy Xử lý rác Sơn Tây hoàn thành đưa vào sử dụng đúng dịp kỷ niệm 60 năm Ngày Giải phóng Thủ đô là công trình rất có ý nghĩa mà tập thể hơn 1.300 CBCNV Công ty đóng góp cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ MT Thủ đô Hà Nội.